door: Like Bijlsma (Suboffice) en Studio Iris Schutten   datum: 26-07-2008

BRUT - voorbij optoppen en samenvoegen

Onderzoek naar de flexibiliteit van bestaande bebouwing. Voor een gesloten bouwblok met portiekwoningen wordt gekeken hoe de aanwezige typologieen, woninggroottes en hun relatie met de openbare ruimte kunnen transformeren naar een divers woonblok met potentie voor de toekomst.

Bestaande kwaliteiten blijven behouden zonder forse ingrepen te schuwen. De studie wordt toegepast op een concreet bouwblok in Transvaal, welke in de komende jaren geherstructureerd zal worden. Op basis hiervan wordt een algemene strategie voor het flexibele bouwblok ontwikkeld.

 

De Transvaalse tussentijd heeft een specifiek karakter. De topdown herstructurering met grote bouwopgaven en ingrijpende programmaverschuivingen veroorzaakt kaalslag en leegstand. De Transvaalse tussentijd gaat gepaard met grote time leaps, grote gaten en grote veranderingen in identiteit. De huidige transformatie kenmerkt zich door een programmatische eenduidigheid, waarbij de nadruk ligt op standaard woningbouwtypologieën en harde grenzen tussen de totaal vernieuwde openbare en private ruimte.

 

In het project BRUT hanteren wij een andere ontwikkelingsstrategie. In een architectonisch model voor het noordelijk deel van Transvaal wordt geëxperimenteerd met een meer continue aanpak van herstructurering, zowel in tijd (door bouwstromen en verhuisbewegingen anders te organiseren) als in ruimte (door bestaande stedenbouwkundige en architectonische karakteristieken op een brutale wijze een plek te geven). Aan de basis van de strategie staan de specifieke ruimtelijke en programmatische potenties van de buurt. Deze kunnen zowel individueel zijn (en bijvoorbeeld de woning betreffen) als ook collectief of publiek (de behoefte aan gezamenlijke tuinen, parkeerplaatsen of commerciële ruimtes).

 

In BRUT worden grootschalige, collectieve ingrepen vermengd met kleinschalige aanpassingen, om zo de tussentijd in gradaties uit te werken. Het architectonische model wordt op een concrete locatie geprojecteerd, en vervolgens geëvalueerd met de eigenaar en ontwikkelaar van de meeste woningen in Transvaal - woningcorporatie Staedion - en gekoppeld aan reële gebruikers en behoeftes. Daarbij wordt gezocht naar een ‘BRUT programma’; bijvoorbeeld een crèche, hotelkamers, klusruimtes, feestzaal, etc. Binnen het plan kunnen zo grootschalige ingrepen plaatsvinden en verschillende gradaties van collectiviteit ontstaan. Dit zal uitmonden in het ontwerp van een architectonisch groeimodel dat daarna live uitgetest kan worden. Het model concentreert zich op de architectonische hoofdzaken die voorwaarden schept voor een meer flexibele aanpak van binnenuit.